Verder kijken dan de kleurensleutel: de esthetische kracht van echte opalescentie
De kleur van een tand wordt bepaald door de wegen die het licht aflegt door het glazuur en dentine. Kleur is in feite licht, hetzij direct geobserveerd van een lichtbron, hetzij gereflecteerd door een object. Terwijl in het verleden de kleur van de restauratie meestal werd bepaald met een conventionele, monochrome kleurensleutel, wordt tegenwoordig erkend dat de werkelijke tandkleur veel complexer is dan dat. Andere optische eigenschappen van de tanden leveren een belangrijke bijdrage en moeten mee in rekening gebracht worden wanneer de esthetiek van een restauratie van groot belang is. Het doel van dit artikel is om meer in detail te kijken naar de replicatie van een van de meest opmerkelijke optische eigenschappen van het menselijk glazuur: opalescentie.
![]() |
Wanneer licht door natuurlijk glazuur gaat, vindt er een interessant kleurenspel plaats. Licht dat wordt weerkaatst geeft een blauwachtige gloed aan de tand, terwijl het licht dat wordt doorgelaten, een oranje kleur geeft. Dit optische verschijnsel staat bekend als opalescentie (Fig. 1). Opalescentie van glazuur verheldert de tand zonder de transparantie te verminderen, en geeft diepte en vitaliteit. Het effect van opalescentie is het duidelijkst in het incisale derde, omdat het daar niet beïnvloed wordt door het onderliggende dentine.
Hieronder worden twee casussen met Initial LiSi Block (GC) gepresenteerd. Initial LiSi Block is een volledig gekristalliseerde lithiumdisilicaat CAD/CAM-blok, wat betekent dat het geen bak in de oven behoeft om zijn sterkte te bereiken. Het kan worden afgewerkt door polijsten of glazuren. Naast de uitstekende mechanische eigenschappen zijn de optische eigenschappen absoluut opmerkelijk, vooral de opalescentie. Hoewel de meeste restauratiemiddelen slechts een pseudo-opaalachtig effect vertonen, is Initial LiSi Block echt opalescent en dit biedt een enorm voordeel bij de kleurbepaling, zoals duidelijk zal zijn in de gepresenteerde gevallen.
CASE: Gepolijste monolithische veneer van Initial LiSi BlockDeze dame onderging eerder een behandeling met palatale veneers vanwege een aanhoudende open beet na orthodontische behandeling. Na het plaatsen van deze veneers van hybride keramiek (CERASMART270, GC), was er terug anterieure geleiding en was ook de pijn die ze vroeger had in het kaakgewricht verdwenen (Fig. 2).
De vestibulaire veneers om het esthetische aspect te verbeteren werden gemaakt van Initial LiSi Block, kleur A1 HT (Fig. 3). Er werd geen glazuur of kleuring opgebakken; de veneer werd simpelweg gepolijst tot hoogglans (Fig. 4), wat mogelijk is omdat deze lithiumdisilicaatblokken bij aanvang al volledig gekristalliseerd zijn.
Voor deze nog vrij jonge patiënte was de morfologie enigszins uitgesproken gelaten en kwam deze na het polijsten echt heel mooi tot uiting. Zelfs zonder karakterisering integreerden de restauraties opmerkelijk goed; dit kan vooral worden toegeschreven aan de waarachtige opalescentie van de blok (Fig. 5-7).
Lithiumdisilicaat is van nature minder fluorescerend dan natuurlijke tanden; Dit kan echter worden gecompenseerd door gebruik te maken van een bevestigingscement met hoge fluorescentie. De fluorescentie van het cement diffundeert goed door de vrij dunne en transparante veneers. Bij de controle na één jaar was het resultaat onveranderd vanwege de hoge stabiliteit van de gebruikte materialen. |
Fig. 2: De voorste maxillaire tanden voor de behandeling met lithiumdisilicaatveneers (Initial LiSi Block). De patiënt onderging eerder een behandeling met palatale veneers van hybride keramiek (CERASMART270) om de open beet te corrigeren die recidiveerde na eerdere orthodontie.
Fig. 3: Initial LiSi Block veneer (kleur A1 HT). De waargenomen tint is afhankelijk van het invallende licht - het verandert van een blauwachtige naar een oranjegele tint, wat de ware opalescentie van het materiaal illustreert. Merk op dat de incisale rand vrij dik is vanwege de palatale veneer.
Fig. 4: Gepolijste lithiumdisilicaatveneers (Initial LiSi Block, kleur A1 HT) op het geprinte model met mooie glans en oppervlaktestructuur.
Fig. 5: De bovenste voortanden (hoektand tot hoektand) na behandeling met manueel gepolijste Initial LiSi Block veneers (kleur A1 HT).
Fig 6: Er werd een uitstekende kleurovereenkomst verkregen met de onderste, natuurlijke tanden, met hetzelfde opalescente effect, dat het duidelijkst zichtbaar is in de overgangsgebieden waar het glazuur van dik naar dunner overgaat. Insert: op tanden 11 en 41 is het dichroïsme gemarkeerd in blauw en oranje.
Fig. 7: Zicht op de getransillumineerde restauraties, met de uitstekende lichttransmissie van Initial LiSi Block en de natuurlijke opalescentie in de incisale en approximale gebieden.
Javier Tapia Guadix, DDS, CG Artist, studeerde in 2003 af als tandarts aan de Europese Universiteit van Madrid. In 2004 werd hij universitair hoofddocent prothetiek. Vanaf 2005 werkte hij als professioneel computergrafisch kunstenaar en ontving hij de Collegiate Merit Award. In 2011 was hij medeoprichter van de Bio-Emulation-groep. Hij heeft een privépraktijk in Madrid, gespecialiseerd in restauratieve tandheelkunde en esthetiek. Javier is een internationale docent, deelnemer aan meer dan 300 congressen, en publiceerde verscheidene artikelen. Hij is ook recensent voor het International Journal of Esthetic Dentistry.
Annelies Van Ende, DDS, PhD, voltooide haar Master in Tandheelkunde aan de KU Leuven in 2009 en ontving in 2008 de Junior Robert Frank Award. In 2015 behaalde ze haar doctoraat met een FWO-beurs en publiceerde haar onderzoek in internationale tijdschriften. Ze werkt in de familiepraktijk in Kinrooi en sinds 2016 als medisch contentspecialist en redacteur.